Yιοθεσία ανηλίκων
Συν/ξη της δικηγόρου ΜΙΝΑΣ ΦΙΛΙΟΠΟΥΛΟΥ* στη Δήμητρα Γερογιάννη* για την εκπομπή VIVA της Βιβής Αναστασιάδου που προβάλλεται στην Τβ 100
ΥΙΟΘΕΣΙΑ
Η υιοθεσία ανηλίκου έχει ως σκοπό της την εξυπηρέτηση του συμφέροντός του μέσω της ένταξής του σε ένα οικογενειακό περιβάλλον με συνθήκες καλύτερες από εκείνες που υπάρχουν στη φυσική του οικογένεια.
Οι αλλαγές που επήλθαν με το Ν.4538/2018
H σημαντική αλλαγή που έχει επέλθει με το Ν.4538/2018 για την προώθηση των θεσμών της αναδοχής και της υιοθεσίας , είναι ότι πλέον όλα τα προς υιοθεσία παιδιά από την ελληνική επικράτεια καταχωρούνται σε ένα Εθνικό Μητρώο , ενώ σε αντίστοιχο Μητρώο καταχωρούνται και όλοι οι Υποψήφιοι Θετοί Γονείς.
Πλέον για να υιοθετήσει κάποιος ένα παιδί θα πρέπει να έχει προηγουμένως ενταχθεί στο Εθνικό Μητρώο Θετών Γονέων.
Συνέπεια των αλλαγών που επήλθαν είναι ότι οι ενδιαφερόμενοι δεν είναι πια αναγκαίο να προσφεύγουν σε διάφορους φορείς προκειμένου να βρουν παιδί για υιοθεσία, ούτε και μπορούν να έρχονται σε απευθείας συνεννόηση με τους φυσικούς γονείς προκειμένου ακολούθως να υιοθετήσουν το τέκνο τους.
Αποτελέσματα της υιοθεσίας
Με την υιοθεσία , τα αποτελέσματα της οποίας επέρχονται με την τελεσιδικία της σχετικής δικαστικής απόφασης , ο ανήλικος αποκόπτεται πλήρως από τη φυσική του οικογένεια και εντάσσεται πλήρως στην οικογένεια του θετού γονέα του , έναντι του οποίου , όπως και των συγγενών του, έχει όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις φυσικού τέκνου. Το ίδιο ισχύει και για τους κατιόντες (παιδιά , εγγόνια κ.ο.κ.) του θετού τέκνου .Το θετό τέκνο παίρνει το επώνυμο του θετού του γονέα , ενώ υπάρχει η δυνατότητα μεταβολής και του κυρίου ονόματός του.
Η πλήρης υιοθεσία συνεπάγεται για το θετό τέκνο όλα τα δικαιώματα του φυσικού τέκνου (κληρονομικά , διατροφικά κ.λ.π.). Στο πλαίσιο αυτό , υιοθεσία που τελέστηκε μετά τη σύνταξη διαθήκης στην οποία το θετό τέκνο δεν είχε εγκατασταθεί ως κληρονόμος , την καθιστά ακυρώσιμη για το λόγο αυτό.
Σε περίπτωση ταυτόχρονης ή διαδοχικής υιοθεσίας περισσότερων ανηλίκων από τον ίδιο θετό γονέα δημιουργείται μεταξύ αυτών αδελφική συγγένεια.
Μετά την υιοθεσία η γονική μέριμνα του ανηλίκου ανήκει και ασκείται από τους θετούς γονείς, ενώ οι φυσικοί γονείς δε διατηρούν δικαίωμα επικοινωνίας.
Ειδική εξαίρεση από τον κανόνα της πλήρους αποκοπής του ανηλίκου από τη φυσική του οικογένεια προβλέπεται μόνον για τα κωλύματα γάμου από τη συγγένεια , τα οποία συνεχίζουν να ισχύουν και μετά την υιοθεσία. Η διάταξη αυτή βέβαια καθιστά αναγκαία τη γνώση από το θετό τέκνο της βιολογικής του προέλευσης.
Προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος θετός γονέας :
Θετοί γονείς μπορεί να γίνουν έγγαμα ζευγάρια ή μεμονωμένα άτομα (μονογονείς).
Δεν προβλέπεται από το ελληνικό δίκαιο η υιοθεσία από ζευγάρια σε σύμφωνο συμβίωσης
Ο θετός γονέας πρέπει :
Α) να είναι ικανός για δικαιοπραξία
Β) να είναι υγιής σωματικά και ψυχικά
Γ) να μην έχει καταδικαστεί για ατιμωτικό ποινικό αδίκημα
Δ)να έχει τις οικονομικές δυνάμεις να αναθρέψει ένα παιδί ,
Ε) να έχει συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας του και να μην έχει υπερβεί το 60ο.
ΣΤ)να είναι μεγαλύτερος από τον υιοθετούμενο κατά 18 αλλά όχι πάνω από 50 έτη.
Στις περιπτώσεις που η υιοθεσία πρόκειται να γίνει από ζευγάρι οι παραπάνω ηλικιακές προϋποθέσεις και η διαφορά ηλικίας με το προς υιοθεσία τέκνο αρκεί να υπάρχουν στο πρόσωπο του ενός μόνο από αυτού.
-Ακολούθως και αφού οι ενδιαφερόμενοι ειδοποιηθούν πως επιλέχθηκαν καταρχάς για την υιοθεσία συγκεκριμένου ανηλίκου απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ικανότητα προσαρμογής των μερών στη συγκεκριμένη υιοθεσία , το λεγόμενο «συνταίριασμα» θετών γονέων και παιδιού .
Μπορεί κάποιος να υιοθετήσει παραπάνω από ένα παιδιά;
Ασφαλώς και μπορεί να υιοθετήσει περισσότερα από ένα παιδιά , όπως άλλωστε μπορούν να υιοθετήσουν και άτομα που έχουν ήδη αποκτήσει φυσικά τέκνα . Στις περιπτώσεις μάλιστα που πρόκειται να δοθούν προς υιοθεσία αδέλφια είναι προτιμητέο να υιοθετούνται από την ίδια οικογένεια για την αποφυγή διάσπασης και του αδελφικού δεσμού.
Τέλεση της υιοθεσίας
Η υιοθεσία ανηλίκου τελείται με δικαστική απόφαση, μετά από την υποβολή σχετικού δικογράφου εκ μέρους των υποψήφιων θετών γονέων ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου.Τα αποτελέσματα της υιοθεσίας επέρχονται μετά την τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης που θα εκδοθεί.
Προϋπόθεση για την τέλεσή της είναι η αυτοπρόσωπη συναίνεση για την υιοθεσία των φυσικών γονέων του ανηλίκου ή του νομίμου εκπροσώπου του ενώπιον του Δικαστηρίου .Σε ειδικά αναφερόμενες στο νόμο περιπτώσεις όμως που η συναίνεση των φυσικών γονέων ή του νομίμου εκπροσώπου δεν μπορεί να δοθεί για νομικούς ή πραγματικούς λόγους ή οι φυσικοί γονείς αρνούνται να τη δώσουν, αυτή μπορεί να αναπληρωθεί από το Δικαστήριο με την απόφαση της υιοθεσίας.
Το προς υιοθεσία τέκνο , εφόσον έχει συμπληρώσει το 12ο έτος της ηλικίας του, πρέπει και αυτό να δώσει τη συναίνεσή του για την συγκεκριμένη υιοθεσία ενώπιον του Δικαστηρίου.
Στην περίπτωση που ο θετός γονέας έχει ήδη τέκνα (είτε φυσικά ,είτε θετά) είναι απαραίτητη η ακρόαση της γνώμης τους από το Δικαστήριο και η συνεκτίμησή της δεδομένου ότι η υιοθεσία δεν θίγει μόνο περιουσιακά τους συμφέροντα , αλλά επηρεάζει και την εν γένει θέση τους μέσα στην οικογένεια.
Μυστικότητα υιοθεσίας
-Η υιοθεσία ανηλίκων καλύπτεται από μυστικότητα. Το θετό τέκνο , αφού ενηλικιωθεί , έχει δικαίωμα να πληροφορηθεί τα στοιχεία των φυσικών γονέων του
Τι πρέπει να κάνει όποιος ενδιαφέρεται να υιοθετήσει;
Να εισέλθει στην ηλεκτρονική πλατφόρμα anynet.gr και να υποβάλλει αίτηση , ακολουθώντας τις οδηγίες που του παρέχονται για τη συνέχεια ή να απευθυνθεί σε μία από τις αρμόδιες κοινωνικές υπηρεσίες του τόπου διαμονής του , όπως τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας Περιφερειών, οι Περιφέρειες ή οι Περιφερειακές Ενότητες. . Μετά την ολοκλήρωση των διαδικασιών και αφού πλέον θα έχει ανευρεθεί παιδί για να υιοθετήσει , θα πρέπει να απευθυνθεί σε κατάλληλο δικηγόρο προκειμένου να τελεστεί η υιοθεσία μέσω της απαιτούμενης δικαστικής απόφασης.
Μίνα Φιλιοπουλου*
H Ασημίνα Φιλιοπούλου είναι Δικηγόρος Θεσσαλονίκης εξειδικευμένη στο οικογενειακό δίκαιο , την ενδοοικογενειακή βία και τον παιδικό και εφηβικό εκφοβισμό (bullying).
Παράλληλα, από το 2001 συμμετέχει ως εισηγήτρια σε σεμινάρια , ημερίδες και εκπαιδευτικά προγράμματα νοσοκομείων, επιστημονικών και άλλων συλλόγων και οργανώσεων .
Από το 2001 ως το 2015 ήταν πληρεξούσια Δικηγόρος του Δημοτικού Βρεφοκομείου Θεσσαλονίκης «ο Άγιος Στυλιανός» .
Είναι ιδρυτικό μέλος του Επιστημονικού Συλλόγου Μέριμνας Παιδιού και Εφήβου , καθώς και μέλος του Δ.Σ. του Συλλόγου Φίλων Κέντρου Αυτισμού Αχτίδα, ενώ είναι μέλος και άλλων συλλόγων που έχουν ως σκοπό τους την εξυπηρέτηση του συμφέροντος των παιδιών.
Συμμετείχε στο συλλογικό έργο «Από την βρεφική ηλικία στην εφηβεία» Εκδόσεις εν Τόμω.
ThessMedia|video|συνέντευξη|Εκπομπές
Συνένετευξη:Δήμητρα Γερογιάννη
Σκηνοθεσία | Εικονοληψία: Παναγιώτης Περπερίδης
Μοντάζ: Δημήτρης Μουζάκης | Orama Productions
Παραγωγή: Βιβή Αναστασιάδου για την Tv 100
