Αγαπώ σημαίνει και ζηλεύω;

Αγαπώ σημαίνει και ζηλεύω;

Η Κατερίνα δυσκολεύεται να απολαύσει τη συντροφική της σχέση γιατί ζηλεύει πολύ... κάθε φορά που ο αγαπημένος της απομακρύνεται από κοντά της, εκείνη νιώθει να χάνει ένα δικό της κομμάτι... κάθε φορά που ο αγαπημένος της επιστρέφει κοντά της, εκείνη διακατέχεται από μια έντονη αγωνία μήπως τον χάσει... έχουν συζητήσει κατά καιρούς για αυτή τη ζήλεια και εκείνη έχει υποσχεθεί πως θα προσπαθήσει να ελέγξει αυτό το συναίσθημα που φαίνεται να ταλαιπωρεί και τους δυο... όσο κι αν θέλει να τηρήσει αυτήν την υπόσχεση, τόσο αποτυγχάνει με συνέπεια να αναρωτιέται αν τελικά κινδυνεύει να χάσει αυτή τη σχέση εξ αιτίας της ζήλειας της αντί οποιουδήποτε άλλου κινδύνου...

Τι σημαίνει «ζηλεύω»; Ζηλεύω σημαίνει με απλά λόγια ότι αγαπώ και αφοσιώνομαι με ζήλο σε αυτό, που αγαπώ. Σημαίνει ότι υποφέρω κάνοντας καταστροφικά σενάρια, σκέφτομαι διαρκώς αυτά, που δεν έχω ή αυτό, που δεν είμαι. Ζηλεύω σημαίνει αγωνιώ κάθε λεπτό μήπως χάσω την προσοχή του άλλου και ότι επιθυμώ να ασχολείται μόνο μαζί μου και να προσέχει μόνο εμένα. Ζηλεύω σημαίνει ότι προβάλλω στον άλλον το δικό μου εν δυνάμει άπιστο κομμάτι.

Σύμφωνα με τον Aldo Carotenuto το να αγαπάμε είναι αλληλένδετο με το να ζηλεύουμε. Μόλις ανακαλύψουμε ότι ζηλεύουμε, αρχίζουμε να νιώθουμε μια μεγάλη αγωνία που με τη σειρά της πυροδοτεί την ανάγκη για μια αγάπη αποκλειστική και με απόλυτη προσήλωση όπως ήταν η αγάπη που νιώθαμε ως παιδιά για τη μητέρα μας. Τη θέλαμε μόνο δική μας και μας ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τη μοιραστούμε με οποιονδήποτε άλλον. Αν θυμηθούμε μάλιστα καλύτερα τα παιδικά μας χρόνια θα ανακαλέσουμε σκηνές στις οποίες κάναμε οτιδήποτε μπορούσαμε προκειμένου να κρατήσουμε τον πατέρα μας ή τα αδέλφια μας μακριά από τη μητέρα μας υποστηρίζοντας πως είναι μόνο δική μας.

Αν και βιώνουμε λοιπόν ζήλεια για πρώτη φορά στην οικογένεια καταγωγής μας ως παιδιά των γονιών μας, κατακλυζόμαστε από αυτό το συναίσθημα ως ενήλικες στο πλαίσιο των συντροφικών μας σχέσεων. Ζηλεύουμε το παρελθόν του συντρόφου μας και όλα αυτά που έζησε προτού μας γνωρίσει. Μας διακατέχει μάλιστα η ανάγκη να μάθουμε τα πάντα για τη ζωή του και από την άλλη μόλις τα μάθουμε αρχίζουμε να ασκούμε έντονη κριτική ή νιώθουμε ότι είναι αδύνατο πλέον να τον εμπιστευθούμε. Πώς τόλμησε να ζήσει όλα αυτά χωρίς εμάς; Τι σημασία έχει που δε μας ήξερε τότε; Κάπως έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος στη σχέση μας καθώς όσο περισσότερα μαθαίνουμε για το παρελθόν του συντρόφου μας, τόσο περισσότερο απειλούμαστε νοερά και ζηλεύουμε και όσο περισσότερο απειλούμαστε τόσο παραπάνω θέλουμε να μάθουμε για να νιώσουμε ασφαλείς. Στην πραγματικότητα επιτρέπουμε στα φαντάσματα του παρελθόντος να κυριαρχήσουν στο παρόν της σχέσης μας και να μπαίνουν ανάμεσα σε εμάς και σε εκείνον. Από την άλλη ζηλεύουμε το παρόν και το μέλλον του. Ανησυχούμε μήπως αποσύρει το ενδιαφέρον του από εμάς και το επενδύσει κάπου αλλού. Φοβόμαστε μήπως πάψει να είναι δικός μας και ερωτευθεί ένα άλλο πρόσωπο. 

Τι συμβαίνει όταν ζηλεύουμε; Νιώθουμε ανασφάλεια και συμπεριφερόμαστε παρορμητικά και με ανώριμο τρόπο απέναντι στο σύντροφό μας. Αισθανόμαστε ανεπαρκείς και συγκρινόμαστε διαρκώς με άλλους ανθρώπους εκτός σχέσης. 
Η σύγκριση αυτή συνήθως μας αδικεί. Αγχωνόμαστε υπερβολικά και δυσφορούμε με κάθε συμπεριφορά του αγαπημένου μας που μας φαίνεται ύποπτη. Διαστρεβλώνουμε γεγονότα και πληροφορίες με αποτέλεσμα να ερμηνεύουμε τη στάση του άλλου μέσα από τα δικά μας γνωστικά φίλτρα. Γινόμαστε καχύποπτοι και δύσπιστοι με συνέπεια να υπάρχει μέγιστο πρόβλημα εμπιστοσύνης στη σχέση μας. 

Όσο περισσότερο φοβόμαστε ότι ο σύντροφός μας θα μας απορρίψει, τόσο πιο βέβαιο θεωρούμε το ότι θα μας εγκαταλείψει. Γινόμαστε κτητικοί και γαντζωνόμαστε πάνω του προσπαθώντας να διατηρήσουμε τον έλεγχο της σχέσης. Αυτό το αίσθημα "ιδιοκτησίας" εκδηλώνεται με έντονες φράσεις που μοιραζόμαστε με το έτερον ήμισυ. Λέμε "μου ανήκεις" ή "δεν μπορώ να ζήσω ούτε λεπτό χωρίς εσένα" και εννοούμε πως ο άλλος μας είναι τόσο σημαντικός που η ίδια μας η ύπαρξη εξαρτάται από τη δική του παρουσία. Αν λοιπόν η ίδια μας η ύπαρξη, κυριολεκτικά και μεταφορικά, εξαρτάται από τον αγαπημένο μας, τότε η παραμικρή προοπτική να τον χάσουμε ενεργοποιεί μία εσωτερική κατάσταση κινδύνου απέναντι στην οποία εμείς ανταποκρινόμαστε υπερβολικά. 

Πόσο ώριμο όμως είναι να ζηλεύει κανείς; Ο Aldo Carotenuto τονίζει πως η ωριμότητα μιας σχέσης δεν απειλείται από τη ζήλεια καθώς πρόκειται για ένα στερεότυπο. Συνεχίζει μάλιστα λέγοντας πως όταν κάποιος δεν ζηλεύει τον σύντροφό του δεν είναι αυθεντικός καθώς καταλαβαίνει κανείς τον εαυτό του μόνο όταν του επιτρέπει να βιώσει τέτοια συναισθήματα. Μόνο αν αφεθούμε και σε αυτά τα συναισθήματα θα ζήσουμε τον έρωτα και την αγάπη μέχρι τέλους και θα γνωρίσουμε καλύτερα τις δικές μας σκοτεινές πλευρές. 

Τι προσφέρει τελικά η ζήλεια σε μια συντροφική σχέση; Όταν καταλάβουμε ότι ζηλεύουμε, όπως υποστηρίζει ο Aldo Carotenuto, αξιολογούμε εκ νέου τη σχέση μας και αμφισβητούμε όλα όσα θεωρούσαμε ως εκείνη τη στιγμή δεδομένα. Κι όταν αναθεωρούμε τη σχέση μας, συμβάλλουμε έτσι ώστε να μείνει ζωντανή. Ο Μπαρτ περιγράφει χαρακτηριστικά την απώλεια ως ένα αναπόφευκτο στοιχείο της ερωτικής σχέσης: «... είναι ο φόβος για το ενδεχόμενο μιας απώλειας η οποία όμως έχει ήδη συντελεστεί από την πρώτη στιγμή που σε ερωτεύτηκα, που μαγεύτηκα. Κάποιος θα έπρεπε να μπορούσε να μου πει: μην αγωνιάς, αυτόν που αγαπάς τον έχεις κιόλας χάσει.». 

Ας θυμόμαστε πως το να παραδεχτούμε ότι ζηλεύουμε είναι πολύ γενναίο και ακόμα πιο γενναίο είναι να κάνουμε οτιδήποτε μπορούμε προκειμένου να διαχειριστούμε με αξιοπρέπεια σκέψεις και συναισθήματα που απορρέουν από τη ζήλεια. 
 

Νέλη Βυζαντιάδου